Ciekawy kształt opakowania produktu, folderu reklamowego, etykiety czy wobblera zwraca na siebie uwagę, pozwala wyróżnić firmę na tle konkurencji. Przekłada się więc na skuteczność sprzedaży i promocji. Nadanie go drukowanym materiałom firmowym umożliwia odpowiednio zaprojektowany wykrojnik oraz sztancowanie. Na czym polega ten proces i jakie daje możliwości – o tym w naszym artykule.
Sztancowanie – co to za proces, na czym polega?
Sztancowanie, a inaczej wykrawanie, jest czynnością introligatorską polegającą na wykrawaniu w arkuszu (lub w wielu arkuszach) papieru, tektury bądź innego materiału konkretnego wzoru – pożądanego kształtu. W ten sposób wycina się z podłoża np. opakowanie kartonowe, ulotkę czy wizytówkę o nietypowym kształcie, a także różnego rodzaju otwory zaprojektowane w drukowanym materiale, np. ozdobne „okienka”, napisy. Techniką sztancowania wykrawa się materiały wtedy, gdy kształt jest zbyt złożony by podołało mu np. cięcie gilotyną.
Do sztancowania służy wykrojnik. Jest przygotowywaną na podstawie projektu – np. opakowania, folderu – matrycą, formą ze specjalnie wyprofilowanym ostrzem, które przyjmuje kształt linii cięcia. Wykrojnik umieszcza się w specjalnej maszynie zwanej prasą. Znajdujące się w wykrojniku noże są wtłaczane prostopadle, na wylot i z dużą siłą w podłoże. Maszyny sztancujące nazywamy tyglami introligatorskimi, tyglami sztancującymi lub sztanctyglami.
Przy zastosowaniu odpowiednich ostrzy noża i pozostałych potrzebnych elementów i doborze parametrów docisku wykrojnik pozwala nie tylko na wycinanie, lecz również na wygniatanie w podłożu linii zgięcia: bigowanie (rowkowanie) i perforowanie. Ponadto istnieją różne metody wykrawania – sztancowanie płaskie (w tym przypadku ostrza poruszają się góra-dół) i sztancowanie rotacyjne (ostrza się obracają).
Jak powstaje wykrojnik – sztanca do papieru?
Wykrojnik to najczęściej deska – sklejka, w której zatapia się noże. Mocuje się do niej także inne elementy, np. listwy z igłami do perforacji oraz listwy bigujące. Projektują i wykonują go specjaliści w drukarni na podstawie projektu dostarczonego przez klienta.
Wykrojnik zazwyczaj projektuje się przy zastosowaniu specjalnego oprogramowania. Najczęściej najpierw kształt (według wykrojnika) wycina się testowo na ploterze, żeby sprawdzić, czy wszystko jest, jak należy – przykładowo, czy opakowanie da się złożyć. Dalej w sklejce laserowo wypala się kanały, w których zostaną umieszczone ostrza i inne elementy. Noże sztancujące przeważnie mają formę długich, kilku- bądź kilkunastometrowych rolek, które tnie się na odpowiednie odcinki. Do skomplikowanych kształtów np. zaokrągleń trzeba je także wygiąć. Noże wbija się w wypalone kanały, wokół nich montuje się części gumowe, które służą do wypchania materiału z wykrojnika.
Jakie możliwości daje sztancowanie?
Po pierwsze – warto wiedzieć, że jeden wykrojnik wystarcza na sztancowanie wysokich nakładów opakowań i innych materiałów. Druk wysokonakładowy w połączeniu ze sztancowaniem optymalizują koszty przedsięwzięcia. Sam stworzony indywidualnie wykrojnik – po wcześniejszym zgłoszeniu takiej prośby przez klienta – może być odebrany z drukarni/introligatorni, a klient może go wykorzystać do przygotowania kolejnej partii materiałów w późniejszym czasie lub innej drukarni.
Sztancowanie znajduje szerokie zastosowanie również poza produkcją kartonowych opakowań. Wykorzystuje się je także do wycinania m.in. ulotek czy folderów w nietypowych kształtach – np. związanych ze sprzedawanymi produktami i świadczonymi usługami, a także etykiet, naklejek, materiałów POS np. standów, wobblerów i wizytówek. Przykładowo w branży motoryzacyjnej materiały promocyjne mogą zyskać kształt auta, a w branży beauty – lakieru do paznokci itp. Niecodzienna forma zwraca uwagę i ułatwia ich odbiór, pozwala je też wyróżnić wśród innych.
Zapraszamy do skorzystania z oferty naszej drukarni Elanders. Specjalizujemy się w wysokonakładowym druku offsetowym świetnej jakości. W ramach kompleksowych zleceń takich jak druk katalogów reklamowych czy czasopism zapewniamy też usługę sztancowania i bigowania.
FAQ:
1. Na czym polega sztancowanie?
Sztancowanie to proces wykrawania, wycinania z arkuszów papieru, tektury i kartonu konkretnych wzorów czy skomplikowanych kształtów (np. opakowania kartonowe) – używa się w tym celu specjalnie wyprofilowanych noży umieszczonych w wykrojniku.
2. Do czego służy sztancowanie?
Sztancowanie służy do wycinania z arkusza kartonu i papieru materiałów o konkretnym kształcie – najczęściej znajduje zastosowanie w produkcji ulotek, opakowań, folderów, wizytówek czy wielostronicowych kalendarzy.